Pu G. Biak Nawl
Kan Laibiafang ah, pasawmrel, zaisawmrel, rawlsawmtuk timi hi pupa chan ah rak hman tawnmi a si. Sahrang a kaap kho nih an sahrangkaap hawi an sawm hna i mizapi kawh in pasawmrel puai an rak tuah tawn. Cubantuk in ngaknu inn i ihpung tlangval hna le ngaknu hna (sawmmi) hla in an i hloi, bia an i leh cu zairel ti a si, cu hla vialte cu hmunkhat ah sakti le laam a hung si tikah zaisawm kan rel an rak ti tawn. "Ar aw khuan ser rih hlahlaw, kan ngaih lung maw awi hlan ah , tuzaan bang maw ti khei rem dawh te he, zaisawm kan rel ti len lai," tiah pupa hla a um . Cucaah, stage show, live show, music festival phun khi a si ve.
Zai cu hla a si. Phun-zai-tlawh-ciar-biatam khi zai tiah kan ruah bik tawn. Asinain, phun (hmur cawlcangh), zai (aw nem, awsang chuah), tlawhciar (umchung tisa tlawh hluahmah), biatam (midang ngiar), timi pawl hi hlasak phun ah an rak telh caah zai ti a rak sinak a rak si leh lam.
Sawm timi cu, kawh-auh, pumhkhawmh khi a si i, tuakrelnak ( kanaan) sawm (paak, sawm, za tbk.) kha thawhkehnak biafang a si___ paak pumh cu sawm a si tibantuk khin, a sinain, 10 in 99 tiang lawng ti ri khiahmi phun cu a si lo. Rikhiah cu kanaan a si i, pasawm, rawlsawm, zaisawm timi hi cu a tiluan aa dang. Tc. pathongrel, pazarel, pasawmrel tiin ri a um lo, hman zong a si lo.
Rel timi cu, sak, chim, tuan ti khi a sawh caah, chim kem zong in, sakrel, chimrel, tuanrel, tawlrel ti an si tawn. Kanaan rel theng lawng khi a si lo. Lairel kan timi ahcun, khuakhan, ceihkhan, riantuan tinak a si. Avoi (107)nk BBC ( atu MBC) Civui pi Hakha i rak tuah lio ah, tarpawl nih , "Pathian zaangfahnak in "Nosawm kan rel ta manh," an rak ti. A sullam cu zaa-ngaan, thangthar, seino tampi,(phuntling) kan hmu ta manh tinak a si. Cucaah, zaisawmrel ti cu, hla phuntling kan sa, hla tampi kan sa, kan tawlrel tinak a si, music festival tinak a si hnga.
Thursday, September 16, 2010
Sunday, September 5, 2010
PUANLAANG
Pu G. Biak Nawl
Puanlaang timi hi kan pupa holhfang kan thlautaak cangmi a si. Puanglaang timi nih zei sullam dah a ngeih? Puan timi cu kan i aihmi puan, kan i vorhmi puan kha a si ko i, thilthaan tinak a siko. laang timi cu laan timi biafang in a rami a si i, tei; saankanh; lanh; lanhtaak; ti khi sawh duhmi a si. Cucaah, puanlaang timi cu teihnekchuahnak puan-zaar tinak a si. Miraang nih banner an timi khi a si i, Kawl nih awnglan tiah an rak ti ve. Cucu, a hnu deuh ah cun Miraang nih flag an timi le kawl nih alaan an timi ah khin a vaa chuah.
Kan pupa hna nih puanlaang cu zei can ah dah anrak hman kan ti ah cun, lai nipi ni, sunparnak ni le teinak, sawmtuk, lianngannak caan ah khin anrak hman tawn. Puanlaang cu mah kuttah mi puanraang (zo puanraang phun)khi a rak si i, a hnu cun khiangraang thaan cu an hman.
Puanlaang cu rua pumtha paar ah temh in thlai an si i, thli nih a lek hna tikah a puakmi thawng a thang lulhmalh. Ral thah khuan-ruh bunh a si ah cun, rua puntha, pumthum ah puanlaang cu thlai an si i, a pawngah lungdonh a um lai. Cun lungdonh pawng cu zalampi a kal lai. Cubantuk in, philhlonak lungdonh le zawl(a ruak hmuh lomi mithi lungdonh) a si ahcun lungphun hnulei a cungdot ah puanlaang cu ruapum pumthum in thlai an si lai. Cubantuk in puak an tuah tik zong ah philhlonak lungdonh le lungphun an tuah ve i, puanlaang can ah thilzun zong thlai an si theu. Cuticun lai sunparnak he aa pehthlai mi, midang nak in thil tikhawh deuhnak le teinak phunphun a si mi; ral tei, rawl tampi ngeih, sa tampi kah ti bantuk can ah hmelchunhnak i an thlai mi puan cu puanlaang ti cu a rak si.
1973 kum lio i rak suaimi kawlram phunghram ah khan alaan timi kha, lai holh leh mi ah puanlaang ti in a um kha kan hmuh (BSPP Manawcript11973). Cucaah, tuchan seino kan fale nih hmanmi laizo holhfang thantaar ai ah khin puanlaang ti tu in kan hman ve awk a si ko hnga. Thantaar timi hi holh no deuh a si i, a sullam tu cu thannak hun taar mi tinak cu a si thiamthiam ko. 1949 kum April thla ah an rak tuah mi Hakha Tipil Khrihfabu kum 50 Jubilee lio ah an rak sah mi hlapi cu, “Puanglaang kha lek u,” timi a si, tiah cu lio i mino huraitu a rak simi Pu Luai Kung nih a kan chimh.
Puanlaang timi hi kan pupa holhfang kan thlautaak cangmi a si. Puanglaang timi nih zei sullam dah a ngeih? Puan timi cu kan i aihmi puan, kan i vorhmi puan kha a si ko i, thilthaan tinak a siko. laang timi cu laan timi biafang in a rami a si i, tei; saankanh; lanh; lanhtaak; ti khi sawh duhmi a si. Cucaah, puanlaang timi cu teihnekchuahnak puan-zaar tinak a si. Miraang nih banner an timi khi a si i, Kawl nih awnglan tiah an rak ti ve. Cucu, a hnu deuh ah cun Miraang nih flag an timi le kawl nih alaan an timi ah khin a vaa chuah.
Kan pupa hna nih puanlaang cu zei can ah dah anrak hman kan ti ah cun, lai nipi ni, sunparnak ni le teinak, sawmtuk, lianngannak caan ah khin anrak hman tawn. Puanlaang cu mah kuttah mi puanraang (zo puanraang phun)khi a rak si i, a hnu cun khiangraang thaan cu an hman.
Puanlaang cu rua pumtha paar ah temh in thlai an si i, thli nih a lek hna tikah a puakmi thawng a thang lulhmalh. Ral thah khuan-ruh bunh a si ah cun, rua puntha, pumthum ah puanlaang cu thlai an si i, a pawngah lungdonh a um lai. Cun lungdonh pawng cu zalampi a kal lai. Cubantuk in, philhlonak lungdonh le zawl(a ruak hmuh lomi mithi lungdonh) a si ahcun lungphun hnulei a cungdot ah puanlaang cu ruapum pumthum in thlai an si lai. Cubantuk in puak an tuah tik zong ah philhlonak lungdonh le lungphun an tuah ve i, puanlaang can ah thilzun zong thlai an si theu. Cuticun lai sunparnak he aa pehthlai mi, midang nak in thil tikhawh deuhnak le teinak phunphun a si mi; ral tei, rawl tampi ngeih, sa tampi kah ti bantuk can ah hmelchunhnak i an thlai mi puan cu puanlaang ti cu a rak si.
1973 kum lio i rak suaimi kawlram phunghram ah khan alaan timi kha, lai holh leh mi ah puanlaang ti in a um kha kan hmuh (BSPP Manawcript11973). Cucaah, tuchan seino kan fale nih hmanmi laizo holhfang thantaar ai ah khin puanlaang ti tu in kan hman ve awk a si ko hnga. Thantaar timi hi holh no deuh a si i, a sullam tu cu thannak hun taar mi tinak cu a si thiamthiam ko. 1949 kum April thla ah an rak tuah mi Hakha Tipil Khrihfabu kum 50 Jubilee lio ah an rak sah mi hlapi cu, “Puanglaang kha lek u,” timi a si, tiah cu lio i mino huraitu a rak simi Pu Luai Kung nih a kan chimh.
Subscribe to:
Posts (Atom)